De plannen om het busstation te verplaatsen naar de zuidzijde van het NS-station krijgen steeds meer vorm. GroenLinks is blij dat de bussen in de toekomst een eigen perron krijgen naast de treinsporen en dat reizigers de bussen veilig en gemakkelijk kunnen bereiken via de verbrede stationstunnel. Het nieuwe station wordt zo een echte 'OV-spil'.
Ook de ontwikkeling van het gebied om het station heen kan op onze instemming rekenen: GroenLinks vindt het belangrijk dat werk- en recreatielocaties vooral per openbaar vervoer en fiets bereikbaar zijn. Ook hebben we waardering voor de plannen voor autoluwe stationspleinen, een extra loopbrug over de sporen heen ter hoogte van de Buitensociëteit en een fikse uitbreiding van het aantal fietsenstallingen.

Bustunnel of busbrug?

In het debat in de gemeenteraad over de spoorzone draaide het vooral over de vraag of de bussen via een nieuwe tunnel of over een speciale busbrug naar de westkant van het centrum worden geleid. De wethouder stelde samen met Provincie en de 'spoorse partijen' een brug voor, veel inwoners en de gemeenteraadsfractie zien liever een tunnel. De komende maanden worden de argumenten voor de definitieve keuze op verzoek van de raad nog eens goed op een rij gezet.

GroenLinks zal de keuze voor tunnel of brug niet alleen laten afhangen van de ruimtelijke kwaliteit: ook de kosten en de effecten voor de luchtkwaliteit wegen voor ons zwaar mee. "Veel Zwollenaren hebben wezenlijkere zorgen aan hun hoofd dan een fraai stationsgebied. Bij het vaststellen van de ambities weegt voor GroenLinks zwaar mee dat we het geld ook hard nodig hebben om andere belangrijke problemen van Zwollenaren mee op te lossen. Wij willen het geld dat we de komende vijftien jaar voor de spoorzone opzij zetten, eigenlijk alleen besteden aan de allernoodzakelijkste ingrepen: de verplaatsing van het busstation, onlosmakelijk daaraan gekoppeld: de nieuwe busroute en de herinrichting van de openbare ruimten aan beide kanten van het station,' aldus raadslid Patrick Rijke in de gemeenteraadsvergadering.

Ambities versus beschikbare middelen

Het voorstel van de gemeente bevat een aantal zeer ambitieuze plannen. Bijvoorbeeld voor twee nieuwe stationshallen, voor een ondergrondse fietsenstalling en voor een aantal nieuw te bouwen bovengrondse fietsparkeergarages. Op zich stuk voor stuk aantrekkelijke voorstellen. Maar het zijn ook 'luxe' oplossingen. Het stationsgebied komt er ongetwijfeld veel mooier door uit te zien, maar het kan waarschijnlijk ook uitstekend functioneren met minder dure voorzieningen.

Wij kunnen ons bijvoorbeeld heel goed voorstellen dat voorlopig de fietsen op maaiveld worden gestald, bijvoorbeeld aan de Oosterlaan als daar het huidige busstation is verdwenen. Voor fietsers is dat misschien wel de allerbeste optie: de meesten komen uit oostelijke richting en in zo'n stalling in de openlucht ben je het snelst van fiets op trein overgestapt.

En de fraaie stationshallen lijken vooral bedoeld om reizigers te verleiden er dingen te kopen. De partij die daar het meest baat bij heeft, is NS. Wat GroenLinks betreft is dat dan ook de partner die daar geld voor moet uittrekken. Onze zorg is dat de reiziger snel en veilig kan overstappen op de gewenste vorm van voor- en navervoer.

Aan de ene kant dus hoge ambities voor optimale ruimtelijke kwaliteit. Aan de andere kant de keuze voor een busbrug over de sporen in plaats van een tunnel. Dat lijkt in tegenstrijd met elkaar. Want een tunnel is onmiskenbaar beter voor de ruimtelijke kwaliteit van het gebied.

Nu is ruimtelijke kwaliteit niet per se het doorslaggevende criterium. Ook leefbaarheid, en meer in het bijzonder luchtkwaliteit is voor GroenLinks bijvoorbeeld een belangrijke maatstaf: de luchtverontreiniging in de huidige situatie is immers een van de redenen om het busstation te verplaatsen.

Wij worstelen dus nog met de afweging tussen een busbrug en een tunnel. Maar op basis van de stukken, de ambtelijke informatie die we hebben gekregen, een uitgebreide verkenning ter plaatse en de adviezen die we hebben ingewonnen bij een stedebouwkundige en een verkeersdeskundige, zien we in eerste instantie de meeste voordelen bij een tunnel.
Een tunnel is toekomstvast. Het geeft maximale mogelijkheden om de locaties aan weerszijden van het spoor te ontwikkelen. Bij een brug met een groen talud om nog enige ruimtelijke uitstraling te bewerkstelligen, heb je veel grond nodig die je verder niet kunt benutten voor andere functies. Bovendien geeft een tunnel de mogelijkheid om de busbaan in een later stadium ondergronds door te trekken tot de aansluiting op de Willemskade, zodat busverkeer en autoverkeer elkaar helemaal niet meer kruisen.
   
De redenering van het college: als we een brug kiezen, hebben we geld over voor de andere plannen, staat ons niet aan. We willen een optimale, duurzame oplossing voor de ontsluiting van het busstation. Als dat een brug is, dan houden we geld over voor andere belangrijke bestedingen van de gemeente. Als het een tunnel moet worden, dan moeten we het volledige budget daar gewoon aan uitgeven. We willen geen halfhartige oplossing omwille van de huidige benarde financiële positie.

Loopbrug over IJsselallee

Enkele jaren geleden is er al een haalbaarheidonderzoek uitgevoerd waarvan de conclusie onomstotelijk was: onhaalbaar. Nu wordt in een bijlage duidelijk gemaakt dat een passerelle over de IJsselallee neerkomt op het verplaatsen van het probleem, nee erger nog: het creëren van een veel akeliger knelpunt: "Als de fly-over … goed gaat functioneren als alternatief voor de bestaande route, dan betekent dit dat een beperkt afwikkelingsprobleem bij de Pilotenlaan verschuift naar groot afwikkelingsprobleem in de omgeving van Hanzeallee en Hanzeplein." Hier rest maar één mogelijkheid: gewoon toegeven dat er door keuzes uit het verleden een onoplosbaar probleem is ontstaan. GroenLinks is niet bereid 1,7 miljoen uit te trekken voor een zinloze verplaatsing en zelfs verergering van de problemen.

Niet alleen grootschalig denken

GroenLinks vraagt aandacht voor verbeteringen op veel kleinere schaal, die toch een groot effect kunnen hebben. Tussen alle reacties die Zwollenaren hebben gegeven viel ons het plan voor fietsdelen op:  inwoners die met de fiets naar het station komen delen hun fiets met reizigers die Zwolle in willen. Makkelijker gezegd dan georganiseerd, maar beslist de moeite van het proberen waard: als het aanslaat kan het zo maar een heel fietsparkeergebouw schelen.