Op Internationale Vrouwendag, 8 maart, vraagt de fractie GroenLinks/DeGroenen aandacht voor het glazen plafond. Ondanks dat de vrouwenemancipatie hier in Nederland volgens sommigen wel zo'n beetje voltooid is, is het aantal vrouwen in topfuncties bedroevend laag. Nederland blijft hierin achter bij de meeste andere landen in Europa. De fractie heeft BenW in dit verband een aantal vragen gesteld.
art. 45 vragen “Internationale vrouwendag en het glazen plafond”
Beste heren,
Morgen is het Internationale Vrouwendag, een moment om weer stil te staan bij de positie van vrouwen in onze samenleving en gemeente. In Nederland zijn vrouwen sterk ondervertegenwoordigd in bestuurlijke en hogere functies, ondanks dat het gemiddelde opleidingsniveau van zeker de jongere vrouwen minstens zo hoog is als dat van mannen. Dat geldt zowel voor het bedrijfsleven als voor de overheid. Verschillende factoren dragen daartoe bij. Nederland liep lange tijd achter op andere landen wat betreft deelname van vrouwen aan betaalde arbeid. Die achterstand is ingehaald, maar ook in organisaties waar relatief veel vrouwen werken, bereiken ze vaak niet de hogere functies. Onzichtbare barrières belemmeren hun ontwikkeling en doorstroom. Dat verschijnsel noemen we het ‘glazen plafond’. In het bedrijfsleven is bijvoorbeeld slechts 5% van de topfunctionarissen een vrouw, van de hoogleraren 10%.
Uit recent onderzoeken blijkt dat zaken als gebrek aan kinderopvang, deeltijdwerk en gebrek aan ambitie onvoldoende verklaring bieden voor het glazen plafond. Gebleken is dat de ambitie van vrouwen vaak onderschat wordt. Ook blijkt dat subtiel seksisme, zich uitend in bijvoorbeeld de verbazing hoe een vrouw op een toppositie kan functioneren, eerder voor lagere prestaties zorgt dan openlijke vrouw-onvriendelijkheid. Er is een grijze zone waarin discriminatie nog steeds voorkomt. Kenmerk van deze onzichtbare discriminatie is dat mannen en vrouwen op een andere manier bekeken en beoordeeld worden, mogelijk onbewust. Om dit tegen te gaan, moeten allereerst vrouwen evenredig vertegenwoordigd zijn in de hogere niveaus. Zo streeft het kabinet ernaar dat in 2011 minstens een kwart van de Haagse topambtenaren een vrouw is. Vervolgens moeten vrouwen de ruimte krijgen om bestaande structuren aan te passen. Gewoontes in de hogere regionen van een bedrijf worden vaak bepaald door mannen. Bij het zoeken van een collega selecteren zij graag weer iemand die op henzelf lijkt. Een belangrijke conclusie uit het rapport “Gender en excellence”over vrouwelijek hoogleraren, opgesteld in opdracht van minister van der Hoeven, wijst deze selectie op gelijksoortigheid als belangrijk probleem voor het tekort aan vrouwen op bepaalde functies aan. Benoemingscommissies met meer mannen bleken te leiden tot een grotere kans op het aannemen van een man.
Naast de achterstelling van vrouwen is het glazen plafond een probleem van organisaties zélf. Ze maken nu te weinig gebruik van de talenten van vrouwen. Slimme bedrijven ruimen nú de barrières in hun organisatie voor vrouwen op en weten de meerwaarde van diversiteit m/v te benutten. Als hulpmiddel voor bedrijven is in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een quick scan “De GlazenPlafondIndex ontwikkeld. Hiermee kunnen bedrijven hun positie bepalen en zelf passende maatregelen nemen.
Onze fractie heeft de volgende vragen aan u:
1. Bent u net als wij van mening dat de gemeente een voorbeeldrol naar partners in de stad heeft wat betreft vrouwen in hogere functies?
2. Uit hoeveel procent vrouwen bestaat de top van het gemeentelijk apparaat (bijvoorbeeld vanaf schaal 14)
3. Is er gemeentelijk beleid om het aantal vrouwen in de hogere functies te vergroten? En zo ja, wat is de inhoud van dit beleid in relatie tot de hierboven genoemde punten? (aantal na te streven vrouwen op hogere posities, aanpassen van gewoontes en structuren en samenstelling van sollicitatiecommissies.)
4. Bent u bereid de GlazenPlafondIndex voor de gemeentelijke organisatie in te vullen en de raad van de uitkomsten daarvan op de hoogte te stellen?
Met vriendelijke groet,
Namens fractie GroenLinks/DeGroenen
Anneke Nusselder