De rol van de Wezo blijft belangrijk voor het bieden van beschut werk of detachering in bedrijven voor mensen met afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. En de gemeente moet zelf het goede voorbeeld geven. Dat waren belangrijke elementen van de insteek van de GroenLinksfractie in het debat over de inclusieve arbeidsmarkt, waarin besproken werd hoe Zwolle omgaat met de beeindiging van de Wet Sociale Werkvoorziening  (WSW). Met 7 stellingen gaf GroenLinks aan welke koers de gemeente wat haar betreft gaat volgen. 

De GroenLinksinbreng in het debat (via woordvoerder Michiel van Harten):

Wat we vanavond bespreken gaat ingrijpende consequenties hebben voor het leven van een groot aantal mensen in Zwolle en regio. Mensen die graag zinvol werk blijven doen dat aansluit bij de eigen mogelijkheden, of dit willen gaan doen. In een prettig sociale werkomgeving waar ze zich thuis, gewaardeerd en veilig kunnen voelen.

Er ligt een erg globale ambtelijke notitie voor, waarin de keuzen die gemaakt moeten worden voor GroenLinks niet concreet genoeg naar voren komen. Dat geeft het risico dat de uitkomsten,  zoals de precieze kaders, na vanavond ook niet heel duidelijk kunnen zijn. Waarna we verder maar moeten afwachten. Want het raadvoorstel behelst dat het college misschien met voorstellen terugkomt, dan bepaalt het college dus de richting. Deze werkwijze kan nog een boel onnodige onrust gaan veroorzaken.

GroenLinks wil de kaders graag concreter meegeven. Dit doen we via 7 stellingen, over de grote hoeveelheid vraagstukken die opgelost moeten worden.

  1. Detachering en beschut werk blijven voor veel mensen uit doelgroep 3 en 4, en ook 2, wat GroenLinks betreft mogelijk als uitgangspunt. We zijn blij met ieder regulier bedrijf dat mensen uit deze doelgroep zelf onder contract wil nemen. Maar voor veel mensen blijft belangrijk dat de begeleiding specifiek getraind is, en dat er een veilige basisplek bestaat, zoals nu bijvoorbeeld de Wezo is. Voor als het toch niet lukt op de werkplek in het reguliere bedrijf. En we denken dat de verwachtingen richting de particuliere bedrijven erg optimistisch zijn.
  2. Zwolle kent momenteel een aantal mogelijkheden voor Beschut werk. Naar ons oordeel is het niet mogelijk dit verder te privatiseren. Dat betekent voor nu dat het Beschut Werken zoals nu bij de Wezo plaatsvindt, niet in een sterfhuisconstructie mag belanden, en maximale mogelijkheden moet krijgen om te blijven werken, met perspectief  voor de mensen en voor de exploitaitie. Dan is het een slechte zaak dat wij vernamen, dat opdrachten niet bemenst kunnen worden, omdat Sociale Zaken geen tijdelijke vacatures wil helpen invullen; dit moet anders.
  3. We willen regelmatig geïnformeerd worden over ontwikkelingen rond en knelpunten bij Garantiebanen. We vragen, met de cliëntenraad WSW,  speciale aandacht op de zeer korte termijn voor  twee groepen:

    - de voormalige wachtlijst wsw met voorrang op garantiebanen; die mensen worden nu naar sociaal wijkteam verwezen, maar dat leidt niet tot veel meer dan ‘pappen en nathouden’(vrijwilligerswerkzaamheden) en is een omweg: ze zouden een activeringsprogramma moeten krijgen, scholing en begeleiding, bijv. naar (een stage bij) de Wezo of de Werkelaar, het Schuurtje etc.

    - de jongeren die van het vso afkomen. Als mensen bijvoorbeeld na het VSO nu te lang op de bank moeten zitten, hebben we later extra werk om ze te activeren.
  4. We vernamen dat de afstemming tussen bestaande partners als Wezo, Frion, Werkelaar .Ambelt, en Pauropus steeds beter verloopt. Intensivering van deze samenwerking, zonder dat instellingen perse hun zelfstandig voortbestaan verliezen blijft voor ons een optie. Men moet dus de ruimte houden, zonder te moeten wachten of er een Coöperatie of andere Netwerkorganisatie komt, en hoe deze dan precies wordt ingericht. Want dat is nog wel erg onduidelijk.

    We zijn blij met de goede berichten die we hebben gehoord vanuit het veld hoe de nieuwe directie van de Wezo haar rol oppakt in het toekomstgerichte proces.
  5. Als de gemeente geloofwaardig met bedrijven wil praten over het aannemen van mensen met een grotere afstand van de arbeidsmarkt (categorie 3 en 4), dan moet zij zelf het goede voorbeeld geven Zwolle komt zelf bij lange na niet aan de 5% en is op dit moment dus niet echt geloofwaardig.
  6. Over het Wezopand aan de Lingenstraat dient pas een besluit genomen te worden nadat verschillende opties zijn verkend.  Dit gebouw betreft een enorme investering,  nog maar 10 jaar geleden gedaan. Dat het te ruim zou zijn, te zwaar op de exploitatie van de Wezo drukt dankzij de leegstaande ruimte blijkt uit globale informatie. Maar het is ook nog steeds een veilige werkplaats voor heel wat mensen, met goede faciliteiten, die elders niet makkelijk te evenaren zullen zijn. Wat ons betreft wordt naast elkaar gezet:

    A - Doorgaan in dit gebouw, wat is er nodig om dit rendabeler te krijgen, bijvoorbeeld via meer onderverhuur en andere samenwerking met het bedrijfsleven, na verbouwing?

    B - Afstoten van dit gebouw. Hoe verhouden de baten en lasten zich met A, als we ook meerekenen dat er goede nieuwe beschutte werkplekken gecreëerd moeten worden?
  7. Ons laatste punt hangt deels samen met het voorgaande. Het college stelt voor dat het budget leidend is. We willen ons daar niet op vastleggen. Op voorhand is het niet aannemelijk dat dit helemaal kan lukken zonder dat mensen uit de doelgroepen de dupe worden. Een deel van het tekort hangt bijvoorbeeld immers samen met eerdere keuzen rond onze GR zoals over de ruime huisvesting en hangt ook samen met de ontwikkelingen in de andere gemeenten die hier en daar ook eigen lokale oplossingen onderzoeken. Voorop moet staan dat er voor iedereen uit de doelgroepen zicht is op zinvol werk of dagbesteding, waarbij de financiële kaders belangrijk zijn. De cliënt, niet de financiën, de belangen van organisaties of de organisatietheorie moeten voorop staan! In andere gemeenten zien we bijvoorbeeld al dat besproken wordt hoe cao’s worden beknot en andere maatregelen worden besproken die pijn gaan doen bij de doelgroepen. Maar er zijn gelukkig ook gemeenten die juist ruimhartiger keuzen maken dan de financiële kaders mogelijk lijken te maken.

GroenLinks heeft 7 aandachtpunten en zorgen meegegeven. Hierop zullen we het college ook verder aanspreken. Daarbij willen wil het college met alle betrokkenen wel voldoende ruimte geven in het complexe vervolg, met een goede terugkoppeling, met tijdig de mogelijkheden om keuzen die zich voordoen te kunnen beoordelen. Dus WEL  verschillende mogelijkheden oftewel scenario’s op een rij zetten. We hebben twijfels bij het in dienst nemen, en blijven detacheren daarom als belangrijk instrument zien. De voorbeeldfunctie van de gemeente bij het aanbieden van werk nemen wij hoog op. Hoe kun je bedrijven verleiden of verplichten als je zelf niet slaagt genoeg mensen te plaatsen in je organisatie?