Katwolde is vanouds de plek waar allerlei activiteiten werden verricht die men niet in de Zwolse binnenstad wilde herbergen. Op het toekomstige Katwolderplein komen ook nu weer enkele functies die we liever niet (meer) in de binnenstad zelf willen hebben: een megabioscoop, een centrumhalte voor de stads- en streekbussen en een parkeergarage. De fractie van GroenLinks staat in beginsel positief tegenover deze ontwikkeling. Maar we hebben ook nogal wat zorgen en bedenkingen door het schrikbarende gebrek aan samenhang tussen de verschillende deelplannen.

Eerst drie opmerkingen om uiting te geven aan ons enthousiasme voor de plannen op zich.

1. Om te beginnen zijn we opgelucht en blij dat de bewoners van de Vogeltjesbuurt op afzienbare termijn een nieuwe woonbuurt zien verrijzen op het nu braakliggende terrein. Eerlijk gezegd zijn we best opgelucht dat onze motie tijdelijke functies op ontwikkellocaties niet (of in elk geval niet langdurig) van toepassing hoeft te worden verklaard op de Kamperpoort. En voor de bewoners van de Kamperpoort zijn we blij dat hun wijk weer compleet wordt gemaakt.

2. Op de tweede plaats zijn we positief over de samenhang in ruimtelijke zin van de drie grote bouwplannen rond het Waterplein – onderling en met de oude binnenstad. Het beeld van torens op het tweede plan, zoals ook de Peperbus niet op de rand van de binnenstad verrijst maar als een hoogtepunt tussen de lagere bebouwing staat, spreekt ons wel aan.

3. Daarnaast is GroenLinks ronduit verheugd over de ruimhartige aandacht voor het groen in het programma van eisen voor de buitenruimte en over de speelplekken die in de wijk ontstaan, zowel vanzelfsprekend in de openbare ruimte als op een speciaal daarvoor ingerichte speelplaats. Onze complimenten, ook die van ons voormalig raadslid Anneke Nusselder, die indertijd nadrukkelijk aandacht voor het spelen op straat heeft gevraagd.

Kortheidshalve noem ik ten slotte alleen nog in positieve zin de aandacht voor duurzaamheid en met name toepassing van duurzame energie (KWO) en groene daken in het stedebouwkundig structuurontwerp.

Nu onze drie bedenkingen.

1. Sleutelring
Op de eerste plaats de oversteek van Melkmarkt en Rodetorenplein naar het nieuwe Katwolderplein en omgekeerd. En dan heb ik het niet over de brug (dat doen we zo nodig straks nog wel) maar over het oversteken van de Pannenkoekendijk. In 2007 hebben wij 'grote vraagtekens' geplaatst bij de geruststellende beweringen dat alle verkeersstromen die elkaar daar kruisen in goede banen zouden kunnen worden geleid. En toen was er nog niet eens sprake van de komst van de centrumhalte voor de stads- en streekbussen. Nu, ruim 4 jaar later, is er nog geen definitief ontwerp voor die oversteek gepresenteerd. Dit is het eerste forse manco aan de plannen die we vanavond bespreken. We hebben aan de ene kant een plan voor een plein met megabioscoop en winkels. En aan de andere kant een brug om dat plein te bereiken vanuit de binnenstad en vice versa. Maar bij de stukken zit geen ontwerp voor de tussenliggende verkeersader die nu al dichtslibt zonder dat er grote aantallen fietsers en voetgangers oversteken en zonder massaal halterende bussen.
GroenLinks ziet al heel lang in dat de Pannenkoekendijk een sleutelpositie op de binnenring inneemt en zonder stevige ingreep een verkeersinfarct oploopt. Daarom hebben we begin 2010 een concreet plan gelanceerd, de Sleutelring. Onderdeel van dat plan is om van de Pannenkoekendijk een prettige overgangsomgeving te maken waar fietsers en voetgangers die naar verwachting in grote getale de nieuwe brug zullen gebruiken, veilig kunnen oversteken en waar mensen rustig en veilig op de bus kunnen stappen. Auto's uit zuidelijke richting worden naar het Maagjesbolwerk geleid, auto's vanuit het noorden komen 'vanzelf' in de nieuwe parkeergarage terecht. 
We krijgen uit het plan van aanpak voor de Ban van de ring de indruk dat dit idee in goede aarde is gevallen, maar het was echt beter geweest als we vanavond de plannen op de agenda hadden kunnen beoordelen inclusief een ontwerp voor de Pannenkoekendijk.

2. Groene vinger
In het Structuurplan wordt de 'Groene Vinger Rode Torenplein – Zwarte Water' aangeduid als een van de 'groenblauwe dragers' die 'dermate beeldbepalend (zijn) voor Zwolle, dat deze herstel en/of versterking verdienen'. 'Langs het Zwarte Water tussen centrum en de Holtenbroekerbrug … wordt een rivieroevermilieu gecreëerd. Beide oevers worden openbaar groen. De zuidelijke oever krijgt een continu groen karakter.'
Hier leggen we de vinger op een tweede manco: niet alleen wordt in het plan voor de Kamperpoort nauwelijks een relatie gelegd met het Zwarte Water, maar wat erger is: het bestemmingsplan voor Nieuw Hofvliet kan bepaald niet worden gezien als een versterking van deze nagel van de groene vinger. Ook hier wreekt zich een gebrek aan samenhang van de plannen met de rest van de omgeving.
Eerder al heb ik er in de raadszaal op gewezen dat 'het groene karakter van Nieuw Hofvliet ernstig wordt aangetast door de aanlanding van de brug, 400 m2 verhard terras, infrastructuur voor de bevoorrading van de horecagelegenheid, een voetpad door de stinse flora en de ruime eis dat een rand van slechts 5 meter van de oever groen hoeft te blijven.' Dit voorbehoud bij het voorlopig ontwerp bestemmingsplan heeft niet geresulteerd in een aanpassing van het plan. Onze bedenking tegen dit onderdeel van het bestemmingsplan blijft dus staan, met dien verstande dat wij van de stadsecoloog wel de verzekering hebben gekregen dat het voetpad langs de stinse flora zorgvuldig en in overeenstemming met zijn advies is geprojecteerd.

3. waar laa'k mijn auto?
Good old Wim Kan had er in 1966 al over: Waar laa'k mijn auto? Anno 2011 zitten we nog met de kwestie in onze maag.
GroenLinks wil vooropstellen dat we al een klein beetje zijn opgeschoten in het collectieve denken over het parkeerprobleem: we zien geloof ik allemaal zo langzamerhand wel in dat een parkeergarage binnen de stadsgracht meer problemen veroorzaakt dan ze oplost. Maar verder zijn de denkrichtingen nog niet veel innovatiever dan in de jaren '70.

Toen ik het woord 'bereikbaarheidsarrangement' ontdekte in het Koersdocument parkeren, dacht ik: mooi, wethouder De Heer heeft een goedklinkende term gevonden om transferia te introduceren. Maar nee hoor, het gaat om parkeren op het Emmadek als je naar De Fundatie wilt! Als we op deze schaal blijven denken, komen we er niet, wethouder De Heer. Dan willen we koste wat het kost 1200 parkeerplaatsen onder het Katwolderplein realiseren omdat er op het Noordereiland plekken verdwijnen.

Ook hier signaleert GroenLinks een groot manco. Bereikbaarheid is helemaal verengt tot: met de auto tot aan de rand van de stad kunnen komen.
Op een later moment zal ik terugkomen op ons plan voor regionale en lokale overstappunten en uitleggen wat goede bereikbaarheidsarrangementen zijn. Voor nu wil ik namens GroenLinks vooral en nadrukkelijk waarschuwen voor een schrikbarend gevolg van deze manier van denken: het college lijkt bereid om enorme risico's te nemen voor een ondergrondse parkeergarage. Ik denk niet dat er commerciële partij bereid zou zijn om zulke risico's te nemen! Bovendien wordt de noodzakelijke sanering van het Noordereiland eraan opgeofferd. Dat is voor GroenLinks onaanvaardbaar.
GroenLinks staat, ik herhaal het nog maar eens, in beginsel positief tegenover het plan, inclusief om het parkeren aan deze kant van de stad buiten de binnenring op te lossen. Maar wij hebben ernstige twijfels bij de uitvoerbaarheid, wij waarschuwen ervoor geen onbeheersbare risico's te nemen, die bovendien ook helemaal niet nodig zijn. Er is verderop bij de afrit van de snelweg ruimte voor een bovengrondse oplossing. In onze brochure Mobiel en wel hebben we ook al een prachtig bereikbaarheidsarrangement vanaf deze locatie in beeld gebracht.
Waarom wordt zo'n alternatief niet eens afgezet tegen de bouw van een veel duurdere ondergrondse parkeergarage?

Ten slotte nog een opmerking over de Rodetorenbrug. We hebben daar al eens uitgebreid apart over van gedachten gewisseld. Ik volsta daarom met een verwijzing naar ons plan om – naast de nieuwe Rodetorenbrug voor voetgangers en fietsers – ook aandacht te besteden aan verbetering van de looproute over de Kamperpoortenbrug. Die leidt immers van het nieuwe plein rechtstreeks naar De Fundatie, het filmtheater en het Odeon.

Samengevat:
GroenLinks staat in beginsel welwillend tegenover de plannen op hoofdlijnen, zowel de bouwplannen voor Vogeltjesbuurt en Katwolderplein als het bestemmingsplan voor de Rodetorenbrug, maar we zijn ontevreden over:

  • het ontbreken van een goede inbedding in de groenstructuur van de stad, zowel langs de Katerdijk als op het eiland Nieuw Hofvliet
  • het ontbreken van een ontwerp voor de inrichting van de Pannenkoekendijk waarin de consequenties van de verlegging van de centrumhalte en de komst van de Rodetorenbrug zijn verwerkt
  • de grote risico's die het college wil nemen om coûte que coûte een enorme  parkeergarage onder het Katwolderplein te graven, terwijl een veel goedkoper alternatief domweg niet in beeld wordt gebracht.