Beiden voelen zich al jarenlang nauw betrokken bij het lot van de inwoners van Israël en de Palestijnse gebieden, de Westbank en Gaza. In Zwolle levert het echtpaar een belangrijke bijdrage aan het werk van het Vredesplatform. De twee gaven als hooggekwalificeerde vrijwilligers tientallen cursussen Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) en Geweldloos Communiceren aan Palestijnen op de Westbank en in Gaza. Afgelopen april waren zij nog in Bethlehem en Ramallah op de Westbank. Marlies en Sytse begonnen met hun cursussen NLP en Geweldloos Communiceren bij hogeschool Windesheim, waar beiden als docent werkten. Ze geven hun cursussen nog steeds bij de Volksuniversiteit.

Hun sterke motivatie ontlenen Sytse en Marlies aan hun christelijke geloof en hun lidmaatschap van de progressieve geloofsgemeenschap de Quakers. De Quakers heten officieel het Genootschap der Vrienden. De Amerikaanse Quaker-hulporganisatie AFSC doet veel nuttig werk op onderwijsgebied en bij de ondersteuning van ouderen in Gaza. AFSC bevordert ook de de-radicalisering. Door hun Israëlische schoonzoon en zijn familie, door cocounselers in Israël en via de Quakers in Ramallah kwamen de Tjallingii’s in Israël en Palestina terecht. Eerst als familie en vrienden, later als cursusleiders. Ze hielden er mooie contacten aan over.

Marlies en Sytse kennen uit eigen ervaring en waarneming beide partijen in het conflict. Sytse: “Natuurlijk zijn onze cursussen een miniem druppeltje op de gloeiende plaat, maar we hebben veel mensen duidelijk kunnen maken dat je altijd een keuze hebt. Ongeacht iemands achtergrond moet je als mens de vraag beantwoorden: kies ik voor boosheid, haat en geweld of kies ik voor vrede, verbinding en de ander begrijpen. Het maakt daarbij in dit geval niet uit of je Jood bent of Palestijn.” De boodschap van Marlies en Sytse is dat kiezen voor boosheid en geweld de situatie alleen maar erger maakt.

Marlies: “Neuro-linguïstisch programmeren betekent dat je je denken verandert en de manier waarop je je taal gebruikt. Dat is vooral belangrijk als je geweldloos en vruchtbaar wilt communiceren in conflictsituaties. De cursisten leren dus hoe je met jezelf en anderen kunt omgaan bij conflictbeheersing. Hopelijk hebben wij met onze cursussen een beetje vrede gebracht, maar we hebben natuurlijk geen fundamentele veranderingen kunnen bewerkstelligen. Wel hebben we soms onze Israëlische vrienden kunnen laten zien wie de Palestijnen zijn.”

Marlies Tjallingii geeft een training bij een moskee. De groep staat in een cirkel en strekt de armen omhoog

Tot hun spijt hebben Marlies en Sytse in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever geen cursussen kunnen geven aan groepen bestaande uit Israëliërs èn Palestijnen. Het is Israëliërs bij wet verboden deze Palestijnse gebieden te betreden. Toch zijn ze blij met hun resultaten. Marlies: “Wat mensen met onze cursussen doen, dat weten we niet. Wat ik wel weet, is dat deelnemers zeggen: jullie cursussen geven ons veel positieve energie. Geen van de Palestijnse cursisten was haatdragend tegenover Israëliërs. Ze wilden vooral weten: hoe komen we uit de huidige situatie.”

“ De jonge Palestijnen zonder toekomst radicaliseren makkelijk ”

Marlies en Sytse zijn wel hoopvol maar verwachten niet dat er snel een vreedzame oplossing komt. Marlies: “Een groot deel van de Israëlische bevolking is tegen de rechtse regering van Benjamin Netanyahu, maar na de afschuwelijke aanval van Hamas op 7 oktober zijn de protesten verstomd. Ik vind die aanval ook vreselijk. In koelen bloede zijn honderden mensen vermoord en weggesleept. Het is logisch dat de Israëlische bevolking bang en bezorgd is. Maar er zitten ook 15.000 Palestijnen in de gevangenis.” Sytse: “Die mensen zitten daar zonder proces. Het is pure willekeur. Het Israëlische leger haalt Palestijnen gewoon uit hun huis.”

Marlies en Sytse staan naast elkaar. Op de achtergrond hangt een kunstwerk aan de muur

Het echtpaar keurt de brute aanslag van Hamas in alle toonaarden af, maar ze vinden dat iedereen ook oog moet hebben voor de hopeloze positie van de Palestijnen. Marlies: “De jongeren op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza hebben geen toekomst. De helft is werkloos. Eerst leefden ze in Gaza met 2.3 miljoen mensen op een gebied dat tweemaal zo groot is als Texel. Nu is het leefgebied nog maar één keer Texel. Als je als jongere geen toekomst hebt, dan radicaliseer je gemakkelijk.”

Sytse: “Ik aarzel om de term terrorisme te gebruiken als we het over Hamas hebben. Hamas bestaat niet alleen uit de militaire vleugel. Het is ook een regering met scholen, universiteiten, ziekenhuizen, bibliotheken en sociale voorzieningen. Er werken heel verschillende mensen. Ze zijn lang niet allemaal radicaal en gewelddadig. Maar het is waar: ook Hamas heeft gevangenissen waarin ze Palestijnen opsluiten. Toch helpt het niet bij het oplossen van dit conflict als je één partij als geheel als gewelddadig afschildert en ontmenselijkt. Mensen zijn veel meer dan hun alleen hun gedrag. “

“Natuurlijk kun je nee zeggen tegen fout gedrag. Wij keuren het gedrag van agressieve Israëlische kolonisten op de Westbank af. Daar gebeuren de verschrikkelijkste dingen. Schapen doden, waterputten vergiftigen, olijfbomen verbranden, Palestijnen van hun land verdrijven en zelfs doden. Met steun van het Israëlische leger. Dat deugt niet. En het wordt alleen maar erger. Onze schoonzoon heeft als soldaat nog meegemaakt dat het leger in Hebron radicale Israëliërs oppakte. Nu doet het leger niks tegen het geweld van kolonisten. Maar de gemiddelde Israëliër is wel vriendelijk tegen Palestijnen. “

“ Blind voor Israël kiezen, zoals Mark Rutte deed, dat is niet goed ”

Marlies: “Dat extreemrechts zo sterk is in de regering, is de reden waarom alles nu zo gepolariseerd en geëscaleerd is. Israël is al 75 jaar de bezetter en heeft nu een apartheidsregime met een minister van buitenlandse zaken die alle Palestijnen het land uit wil jagen. Op de Westelijke Jordaanoever zijn al meer dan honderd mensen vermoord en ruim 1500 mensen zijn door het leger opgepakt. We betreuren het zeer dat Nederland zich in de Verenigde Naties van stemming heeft onthouden. Politieke druk van de VN kan zeker effect hebben. Als het tot een gevangenenruil zou komen, dan zou het geweld kunnen stoppen. Ik hoop echt dat Israël geen langdurige massale grondoorlog voert.”

Sytse: “Hamas heeft natuurlijk ook wapens, maar op de Westbank zijn de Palestijnen machteloos. De aanval van Hamas kwam niet uit de lucht vallen. Die heeft een enorme voorgeschiedenis. Hamas wordt door de moslimwereld, ook in Nederland, op handen gedragen. Maar Hamas moet zeker de-escaleren en deradicaliseren. En dat geldt ook voor de Israëlische kant. Maar het zwart-witdenken, de enorme polarisatie, ook elders in de wereld, stemmen me niet positief. Toch blijf ik hopen dat er mensen opstaan, die invloed krijgen en duidelijk weten te maken dat deze escalatie alleen maar tot meer ellende, geweld en slachtoffers leidt.”

“Hamas uitroeien lost niks op. Er wonen vooral in Jordanië, Libanon en Syrië ook miljoenen Palestijnen. Hoe denk je dat die mensen over Israël denken. En wat denk je dat er gebeurt als Hezbollah losgaat…. Escalatie leidt niet tot meer veiligheid voor Israël.” Marlies: “Volgens mij hebben ze dat nu in Israël wel door.” Sytse: “Het begin van een oplossing moet komen van Israël als sterkste partij. Israël heeft de macht en de wapens. Er zijn veel Joden, bijvoorbeeld in Amerika bij de Jewish Voice for Peace, die vrede willen. Het is onbegrijpelijk dat zoveel Israëliërs voor extreemrechtse partijen hebben gekozen. Maar gelukkig vind je zelfs onder orthodoxe Joden mensen die verzoening willen.”

“De meeste Israëliërs en Palestijnen zijn van goede wil. Familieleden van gijzelaars zeggen tegen de regering: doodt niet meer mensen, daarmee krijgen wij onze familieleden niet terug.” Marlies: “Maar het zal mensen veel moeite kosten elkaar te vergeven. Voor 7 oktober waren er wekelijks gigantische demonstraties tegen de regering Netanyahu. Nu is het denken veranderd.” Sytse: “Onze schoonzoon, die zes jaar in het leger diende, zegt: we hebben de slang Hamas gezien en we moeten hem nu de kop afhakken. Zo denken veel mensen in Israël er over.”

Marlies: “Voor sommige Israëliërs bestaat Palestina niet eens meer.” Sytse: “De Palestijnen zijn in de ogen van veel Israëliërs ‘gewoon’ Arabieren die je de grens over kunt gooien. Die generalisaties zijn levensgevaarlijk. Voor ons zijn de mensen daar individuen, gezichten. Het helpt niet als je Hamas steeds een terroristische organisatie noemt. En als je niet met Hamas wilt praten, dan verandert er niets. Wat ze gedaan hebben, is afschuwelijk en dat moet je ook blijven afkeuren. Net zoals het geweld van Israël.”

Een groep mensen lacht naar de camera en steken twee vingers als vredessymbool in de lucht

Sytse: “Tijdens een cursus in de Gazastrook klonk er vlakbij ons opeens een explosie. Iedereen ging op zijn telefoon kijken en na vijf, tien minuten ging alles weer gewoon door. Krankzinnig. Voor de Palestijnen in Gaza is overleven het belangrijkste. De oorlog boezemt hen onnoemlijk veel angst in. Miljoenen mensen zijn getraumatiseerd.” Marlies: “De mensen in Gaza en op de Westbank leven in een hogedrukpan. Voor hen is het inmiddels ‘normaal’ dat je tegen muren vol videocamera’s aankijkt en dat je uren in de rij moet staan als je van Ramallah naar een moskee in Jerusalem wilt gaan of vanuit Bethlehem naar je werk of het ziekenhuis gaat. Maar dat is niet normaal.”

Marlies en Sytse zijn daarom blij dat GroenLinks/PvdA bij monde van lijstrekker Frans Timmermans de nuance zoekt, een vredelievende koers wil varen, oog heeft voor de ontstaansgeschiedenis van het conflict en de belangen van beide partijen. Sytse: “Het is heel begrijpelijk dat de Joden na de Holocaust een veilige plek moesten hebben, maar we moeten ons blijven realiseren dat het bij het stichten van de Joodse staat in 1948 al fout is gegaan. De polarisatie is toen al begonnen.” Marlies: “Daarom is blind voor één kant kiezen, zoals Mark Rutte en de VVD begin oktober hebben gedaan, niet goed.”

Sytse en Marlies met een groep cursisten