GroenLinks drukt in het college van B&W en de gemeenteraad een duidelijk stempel op waar, wat, voor wie en hoe wordt gebouwd. Dorrit: “De landelijke wooncrisis voelen we ook in Zwolle. Ook hier bestaat een groot tekort aan geschikte woningen. De druk op de woningmarkt is enorm hoog. De wachtlijst voor sociale huurwoningen is lang. Elke woning die vrijkomt, is meteen weer weg. Dat is al vele jaren het geval. In het coalitieakkoord met CDA, ChristenUnie en D66 hebben we vastgelegd dat we een Zwolle willen waar iedereen een huis maar ook vooral een thuis heeft.“

De wethouders benadrukken dat het niet sec om het neerzetten van woningen gaat. Minstens zo belangrijk is dat wonen bijdraagt aan iemands welzijn. Dorrit: “De nieuwbouw moet betaalbaar zijn, ongeacht de dikte van iemands portemonnee en je moet met plezier dertig jaar in je nieuwe huis kunnen wonen. Maar ook als je een zorgvraag hebt, als je oud bent of als je begeleiding nodig hebt moet je geschikte huisvesting kunnen vinden. We kijken dus goed naar voor wie we wat bouwen. Wat we beslist niet doen, is woonblokken stapelen in de natuur.”

Monique: “We zetten in op bouwen in de bestaande stad, op inbreiding. Veel bouwplannen liggen al klaar.” De gemeente kijkt niet alleen heel secuur naar waar plek is voor grootschalige nieuwbouw in de stad; ook kleine locaties worden onder de loep genomen. Monique: “We laten in alle wijken een stadsscan uitvoeren om nog eens extra te checken waar nog ruimte is voor kleinschalige bouw. Zwolle telt veel groen met weinig kwaliteit. Schaamgroen noemen we dat. Op die plekken kun je bouwen als je zorgt dat er elders beter beleefbaar en biodivers groen komt.”

De gemeente heeft veel projecten op stapel staan waarbij standaard de verdeling tussen goedkope, middeldure en dure huizen 30:40:30 is. In het Stadshart inclusief de Singelzone verrijzen circa 3000 woningen. Eenzelfde aantal wordt gebouwd in de Spoorzone. Op de plek van de IJsselhallen is plaats voor 750 huizen. Bij Harculo, de locatie van de voormalige IJsselcentrale, komen 600 woningen. In Stadshagen bouwt Zwolle ruim 1300 woningen in De Tippe en circa 1200 woningen in Breezicht.

Monique: “We gaan ook de hoogte in waar het kan zonder de identiteit van Zwolle aan te tasten. In bijvoorbeeld het Roelenkwartier en de Spoorzone komt groene hoogbouw.” Dorrit: “Alleen al dit jaar zijn tot nu toe ruim 450 nieuwe woningen opgeleverd. Dat is meer dan in heel 2022. We halen waarschijnlijk zelfs wel 600 huizen in 2023. En dat ondanks de bouwcrisis die de nodige tegenwind oplevert.” Dorrit is er trots op dat Zwolle behalve ‘normale’ huizen verspreid over de stad 300 flexwoningen bouwt.

Monique Schuttenbeld

“Het gaat om zes projecten. De bouw van studentenwoningen bij Windesheim is er één van. Deze nieuwbouw is al bijna klaar.” De flexwoningen zijn alle sociale huurwoningen, ontwikkeld door woningcorporaties. Hoewel het op papier om tijdelijke woningen gaat, moeten ze zeker 15 jaar meekunnen. Dorrit: “Het zijn serieuze, mooie huizen. We realiseren de bouw ervan binnen twee jaar. Dat lukt omdat het om modulaire bouw gaat. Normaal gesproken vergt het zeven jaar om woningen te bouwen.”

“ We stapelen geen woonblokken in de natuur ”

Omdat ook Zwolle vergrijst en veel ouderen in grote huizen wonen, moet er volgens GroenLinks worden geïnvesteerd in seniorenhuisvesting. Ouderen willen best verhuizen, maar ze willen graag in hun eigen wijk verkassen naar aantrekkelijke appartementen, omringd door goede voorzieningen. Dorrit: “Eén van de sleutels voor de oplossing van de wooncrisis is betere en eerlijker verdeling van bestaande woonruimte. Als senioren willen doorstromen, dan komt er een treintje op gang.”

Dorrit de Jong

Dorrit: “We hebben verplichtende afspraken gemaakt dat er binnen de gebiedsontwikkelingen altijd ook seniorenwoningen moeten komen. Daarmee kun je ouderen verleiden om te verhuizen.” Monique: “Er komen veel nieuwe appartementen op de markt die interessant zijn voor ouderen, met name in het Stadshart. Uiteraard wordt niemand verplicht om te verhuizen. We zetten mensen niet hun huis uit. Ze behouden alle vrijheid om te beslissen of ze hun gezinswoning willen opgeven.”

Dorrit: “Wat we ook doen, is op diverse plekken geclusterd bouwen voor jongeren en ouderen met een hulpvraag die gaan samenleven in community’s waarbinnen mensen voor elkaar zorgen. Daarmee zijn we als Zwolle een voorloper.” Monique: “Het gaat om woonconcepten met gezamenlijke huiskamers en gezamenlijke logeerkamers, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de woongemeenschappen Centraal Wonen en de Knarrenhof in de Aa-landen. Bij de nieuwe projecten moet je denken aan een soort Knarrenhof in appartementvorm.”

Een probleem is dat het voor ouderen steeds lastiger wordt een hypotheek te krijgen. Monique: “Banken hebben de regels voor hypotheken voor 57-plussers strenger gemaakt. Zij kunnen ook steeds moeilijker een overbruggingskrediet krijgen. Een grote groep mensen komt daardoor vast te zitten. We proberen van alles, maar we zijn afhankelijk van banken en rijksbeleid. We kunnen niet alles oplossen als gemeente. We denken nu aan een gemeentelijk overbruggingsfonds.”

“We zetten in onze stad alles in om de juiste mensen op de juiste plek te krijgen onder het motto: een goed thuis voor iedereen. We proberen de nieuwbouw te versnellen, maar we hebben wel te maken met een bouwcrisis. De bouwkosten stijgen. Wij hebben als gemeente niet alles zelf in de hand. We moeten steeds weer onderhandelen met bouwers, bijvoorbeeld omdat er niet voldoende kopers zijn voor woningen duurder dan 5 ton.”

Dorrit: “Bouwers willen pas starten als 70 procent van de woningen in een project verkocht is. Dat is begrijpelijk, maar lastig. Soms zijn projecten rondgerekend en dan moet je toch weer opnieuw onderhandelen. Soms houden bezwaren van omwonenden of procedures projecten langdurig op. Daar kunnen wij weinig aan doen. Mensen hebben het recht om bezwaar te maken, maar het is belangrijk dat wij ook het belang van de woningzoekenden – die jongere die nog thuis woont maar die niet protesteert – voor ogen houden.”

“ We bouwen community’s en buurtschappen ”

Volgens Dorrit valt er ook nog veel winst te behalen door bestaande woningen beter te benutten. “Denk aan verhuur van woonruimte door hospita’s en aan ‘friendswonen’, waarbij drie studenten, afgestudeerden of jonge statushouders een appartement delen. Dat kan vaak prima. We zouden ook vaker heel grote woningen kunnen splitsen. We moeten af van de regels die het samenwonen moeilijker maken.” Monique: “Onder ouderen en jongeren heerst veel eenzaamheid. Die mensen ontmoeten elkaar bijna niet meer. Daar willen we op inspelen.”

Een meevaller is dat veel projecten ondanks de stikstofcrisis kunnen doorgaan. Milieu-eisen spelen echter wel een grote rol. Monique: “Wij eisen dat op veel plekken energiezuinig, duurzaam, circulair en klimaatadaptatief wordt gebouwd.” Dorrit: “Kwalitatieve bouw houdt ook in dat mensen in een groene – en als het even kan autoluwe - omgeving wonen en zich echt thuis voelen in hun buurt. We bouwen dus niet alleen huizen maar ook gemeenschappen.” Monique: “Met cocreatieprojecten zoals de woongroepen van de Groeneburenhof, Mens- en Milieuvriendelijk Wonen Zwolle, de Knarrenhof en Klein Wonen De Tippe wordt De Tippe het buurtschap van de toekomst.”