Anja Roelfs (56) is sinds juli van dit jaar als wethouder van GroenLinks portefeuillehouder voor cultuur, natuur en groenbeleid, dierenwelzijn en inwonerbetrokkenheid. Dat betekent dat zaken als toerisme en evenementen, de creatieve industrie, cultuurhistorie en cultureel erfgoed en horeca en leisure tot haar werkgebied behoren. Daarnaast is Anja verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het Stadshart en is ze wijkwethouder voor de binnenstad en de Veerallee. Vanaf half november is ze ook verantwoordelijk voor de portefeuille vluchtelingen.

Anja volgde Monique Schuttenbeld op die zes jaar namens GroenLinks in het college zat. Anja is sinds 2018 in Zwolle actief voor GroenLinks. Ze begon als burgerraadslid. In 2020 werd ze raadslid. Na de verkiezingen van 2022, waarbij Anja lijsttrekker was, voerde ze de zeven man sterke GroenLinksfractie aan. Anja woont met haar labrador Pip in Assendorp. In haar schaarse vrije tijd kijkt ze naar filmhuisfilms. Ze wandelt regelmatig met haar hond in de natuur en gaat graag op pad met haar camper. Anja is moeder van twee volwassen kinderen, een zoon en een dochter.

Anja houdt haar hart vast voor 2026. “Dat noemen we in de politiek het ravijnjaar. Vanaf dan krijgen gemeenten beduidend minder geld en dat terwijl er heel veel taken vanuit de landelijke overheid zijn overgeheveld naar de gemeente. We kunnen dus niet toe met minder geld. De bezuinigingsoperatie is al ingezet onder het vorige kabinet. Het nieuwe kabinet gaat ermee door en brengt onder meer de culturele sector in gevaar.”

“Zwolle staat er financieel nu nog goed voor, maar we zijn toch al bezig met keuzes te maken voor de nabije toekomst.” Als het kabinet zijn zin krijgt, voorziet Anja een enorme kaalslag. “Ze willen bezuinigen op onderwijs. Dat is het fundament voor kansengelijkheid en inclusiviteit. Als je dat uitholt… En bezuinigen op cultuur… Cultuur is onmisbaar voor het welzijn en het welbevinden van mensen. Als je zaken als onderwijs, cultuur en gezondheidszorg uitkleedt, wat blijft er dan over van onze beschaving?” 

Anja maakt zich ook zorgen over de polarisatie in Nederland. “We staan in ons rijke, vredige, veilige land meer dan ooit tegenover elkaar omdat mensen ontevreden zijn. En juist de dingen waar ze ontevreden over zijn, daarop wordt bezuinigd door dit kabinet. Dan laat je mensen dus niet meedoen… Voor GroenLinks is dat ondenkbaar en onwenselijk.” 

Anja Roelfs loopt langs de IJssel

Anja  gelooft al sinds haar jonge jaren in verbinding en noaberschap. “Ik ben opgegroeid in een katholiek boerengezin in het dorp Alteveer in de gemeente Stadskanaal in Noordoost-Groningen. Het veenkoloniale deel van die provincie. Ik heb als kind al geleerd dat je hard moet werken en je verantwoordelijkheid moet nemen. Ziek zijn en niet naar school? Hoezo? Mijn vader moest ook de koeien melken als hij ziek was. Je was dus niet zomaar ziek.” 

In haar jonge jaren ontwikkelde Anja het arbeidsethos dat ze nog steeds uitdraagt. “Ik moet daar wel mee uitkijken in de rollen die ik vervul, want niet iedereen is zo opgevoed als ik. Maar voor mij is het de gewoonste zaak van de wereld dat je iets moet doen als je iets wilt bereiken en dat je daarbij voor anderen zorgt. Dat was bij ons thuis de gewoonste zaak van de wereld: aanpakken en noaberschap.”

“Wij woonden als katholieken in een hervormde enclave. We werden als kinderen met een schoolbusje opgehaald om in Stadskanaal naar de katholieke basisschool te gaan en daarna heb ik openbaar voortgezet onderwijs gevolgd, maar toen mijn vader ernstig ziek werd hielp iedereen ons. Bij ons gold: je zorgt voor je dieren, je erf, je omgeving en elkaar. Die belangrijke waarden heb ik ook aan mijn kinderen meegegeven. Je leeft niet alleen voor jezelf.”

“ Ik blijf met het fietsje de wijken ingaan. Ik ben niet die mevrouw op ’t pluche ”

Na de middelbare school volgde Anja de lerarenopleiding docent aardrijkskunde. Ze gaf negentien jaar les in dat vak. Ze was in haar loopbaan in het onderwijs ook schoolleider, teamleider, plaatsvervangend rector, algemeen directeur en lid van de centrale directie. En ze werkte als zelfstandige. Anja is een ervaren coach en mediator. In 2023 maakte ze de overstap naar de functie van senior inspecteur voor de sector speciaal onderwijs van de landelijke onderwijsinspectie. 

“Als inspecteur heb ik heel wat scholen bezocht en de sector speciaal onderwijs goed leren kennen, zowel het primair als het voortgezet onderwijs voor onder anderen blinde en dove kinderen, meervoudig beperkte kinderen en kinderen met gedragsproblematiek. Wat werken er toch een helden in het onderwijs! Onderwijs is zo enorm belangrijk. Het maakt echt het verschil in een mensenleven als je daar krijgt van je nodig hebt.” 

Anja kan in de toekomst - desgewenst of indien noodzakelijk - terugkeren naar haar onderwijsbaan bij de inspectie. “Dat is ontzettend luxe en het fijne van werken bij de rijksoverheid. Je kunt politiek verlof krijgen omdat het in de politiek opeens afgelopen kan zijn. Maar als het aan mij ligt, volgt er in 2026 na de gemeenteraadsverkiezingen nog tenminste één termijn als wethouder.”

“Ik zeg steeds tegen mezelf: wat heb ik een leuke nieuwe baan, maar ik weet dat de moeilijke dingen nog moeten komen. Ik profiteer nu van het werk van mijn voorganger. Dankzij haar is de raad akkoord gegaan met een basisinfrastructuur (BIS) voor de cultuur. Voor de komende vier jaar staat vast op hoeveel geld betrokken partijen kunnen rekenen. Niet iedereen kon financiële steun krijgen, maar er ligt nu wel een degelijk fundament. Mensen in de cultuursector hoeven niet elk jaar meer om incidenteel geld te vragen. Dat is een groot goed, zeker in het licht van de landelijke ontwikkelingen.”

Anja Roelfs voor de spoorbrug over de IJssel

Anja beklemtoont dat Zwolle een grote diversiteit aan culturele activiteiten kent. “Bij het uitwerken van de BIS kregen we uit alle mogelijke culturele geledingen aanvragen binnen.” Ook evenementen behoren tot Anja’s portefeuille. “Je hoort vaak: in Zwolle verdwijnen evenementen maar er komt ook veel voor terug. Cultuur is nu eenmaal een dynamisch gebeuren. Het is ongekend wat er hier gebeurt. Zwolle bruist en vernieuwt zich steeds als cultuurstad. Kijk maar eens naar de uit-agenda. Het varieert van het bokbierfestival tot historische havendagen tot prachtige tentoonstellingen in de Fundatie.” 

Er wordt binnen de cultuursector ook steeds meer samenwerkt, bijvoorbeeld bij het nieuwe festival Common Ground in het centrum, met jazz, soul en wereldmuziek. Een grote aanwinst, vindt Anja. “Maar ik reken ook de kermis tot cultuur. Er is weerstand geweest tegen het verplaatsen ervan naar de locatie in het Wezenlandenpark, maar het afgelopen jaar verliep alles goed.” Dat in december 3FM Serious Request met het Glazen Huis in Zwolle een week in actie komt voor kinderen met metabole ziekten, vindt Anja geweldig. 

“Zwolle is nog steeds een sociale stad met noaberschap. Het is hier prettig wonen en werken - zolang onderwijs, zorg, groen, wonen, duurzame energie en cultuur toegankelijk zijn voor iedereen. GroenLinks zal zich als betrouwbare bestuurderspartij blijven inzetten voor de bevordering van brede welvaart voor alle inwoners, maar niet alles kan. Mensen in de stad hebben verschillende belangen. Dat zie je aan hun reacties, maar we moeten ons realiseren dat er vaak wordt gereageerd vanuit het eigen perspectief. Het college en ik benaderen vraagstukken vanuit de hele scoop.” 

Anja meent dat met de huidige coalitie van GroenLinks, de ChristenUnie, D66 en het CDA de afgelopen twee jaar veel is bereikt en dat de begroting voor 2025 er goed uitziet. “We kunnen misschien niet alle ambities uit het coalitieakkoord waarmaken maar binnen dit progressieve college kunnen we ook eventuele bezuinigingen goed bespreken. Weet je, als zelfs de VVD zegt dat GroenLinks heel goed heeft onderhandeld over het coalitieakkoord dan hebben we het prima gedaan, ook al hebben we niet alles gekregen wat we wilden. Als wij in 2026 de balans opmaken, zal zichtbaar zijn dat we twee raadsperioden hebben meebestuurd.”

“ Dat de politiek mensen niet laat meedoen, is voor GroenLinks ondenkbaar ”

Hoog op Anja’s to do lijst voor de komende twee jaar staat het atelierbeleid. “In deze stad heb je diverse kunstopleidingen en wij willen graag de autonome kunstenaars, theatermakers en muzikanten die zij opleiden voor de stad behouden. Dan heb je werkplaatsen nodig en daar bestaat nu een groot tekort aan. Er komen, zo is afgesproken in het coalitieakkoord, zowel structurele als tijdelijke broedplaatsen voor deze makers bij.”

Natuur en dierenwelzijn zitten ook in Anja’s pakket. “De gemeente gaat jaarlijks twee ton beschikbaar stellen voor investeringen in de natuur. We kunnen daarmee ecologische knelpunten wegnemen, nieuwe bomen aanplanten, de biodiversiteit versterken en natuureducatie op scholen professionaliseren. Het budget is niet toereikend want onze ambities reiken veel verder. Ik begrijp dan ook best dat mensen teleurgesteld zijn. Toch ben ik blij met die twee ton want we zijn op nul begonnen en we gaan nu toch serieus investeren in biodiversiteit en natuur.” 

Anja is blij dat ze ook inwonerbetrokkenheid in haar portefeuille heeft. Als GroenLinkser is ze trots op het zogenoemde burgerberaad waarin Zwollenaren meepraten over de toekomst van de stad en concrete adviezen geven aan het stadsbestuur. “Het burgerberaad, geïnitieerd door GroenLinks en D66, is een succes. Het eerste beraad over klimaatverandering en duurzaamheid leverde aanbevelingen op waar mijn collega-wethouder Arjan Spaans van het CDA mee verder kan. Er wordt ook geld voor uitgetrokken.” 

Het wethouderschap is voor Anja nog wennen. “Ik verhoud me nu anders tot de fractie. In fractievergaderingen schuif ik nog wel aan, maar ik ben geen lid meer van de fractie. Ik had als fractievoorzitter vaak het woord, maar ik heb nu duidelijk een andere rol. Gekscherend zegt de fractie tegen me: je moet uitvoeren wat wij je opdragen. Dat doe ik uiteraard niet zomaar, maar zij controleren mij natuurlijk wel.” Glimlachend: “Ik was ook niet gewend zoveel adviseurs te hebben, maar daar wil ik wel aan wennen.”

Direct en geregeld contact met de burgers is voor Anja ook in haar nieuwe rol essentieel. “Ik ga met het fietsje de wijken in. Duurzaam durven delen, daar draait het voor mij allemaal om, en dat lukt alleen als je elkaar ziet en verbinding zoekt. Besturen doe je niet alleen vanachter een bureau. Ik kan de hele week in het stadhuis bezig zijn met belangrijke zaken, maar ik vind het belangrijk feeling te houden met de Zwollenaren. Ik zeg dus tegen mensen: nodig me uit. Ik ben niet die mevrouw op ‘t pluche.” 

Voor één portefeuille-onderdeel hoeft Anja alleen maar het stadhuis uit te lopen en ze staat er middenin: de binnenstad. Anja is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het Stadshart. Eén van de prioriteiten is de aanpak van de mobiliteit. Fietsers en voetgangers krijgen meer ruimte. “We maken de binnenstad de komende jaren verder autoluw. Daar wordt nu concreet aan gewerkt, maar we houden rekening met de mensen die hun bedrijf hebben in het centrum, er naartoe moeten voor hun werk of er wonen. Je kunt alle maatregelen niet rücksichtsloos doorvoeren.” 

“We zijn nog in gesprek met bewoners en ondernemers. We gaan het beleid gefaseerd uitvoeren. Geparkeerde auto’s zullen meer en meer uit het straatbeeld verdwijnen, bijvoorbeeld op Ossenmarkt. We gaan van nog meer straten echte fietsstraten maken. Op de Kop van Assendorp is dat al gebeurd en daar ben ik trots op. Als automobilisten zeggen: het gaat me te langzaam, dan is dat niet erg. We hebben ook liever dat ze de buitenring pakken en dat ze buiten de singels parkeren.”

“De stad autoluw maken past bij de ambities van GroenLinks. Gemotoriseerde verkeersbewegingen horen volgens ons niet in de binnenstad, maar je kunt nu nog niet elke weg autoluw maken omdat er nog bouwverkeer in het centrum moet kunnen komen en alternatieve parkeerhubs nog niet overal op orde zijn. Het is een complexe puzzel. Wat we wel zo snel mogelijk gaan doen, is parkeerplaatsen voor fietsen inrichten om de wirwar aan fietsen in het centrum wat te stroomlijnen.”