Investeren in mensen, dat was de titel van onze algemene politieke beschouwing bij de behandeling van de meerjarenbegroting voor 2013-2016. GroenLinks wil de bezuinigingen die worden voorgesteld op sociaal beleid proberen te schrappen of te verzachten. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de soepbus, de opvang van dak- en thuislozen en preventieactiviteiten op het gebied van de geestelijke gezondheid. In tegenstelling tot burgemeester en wethouders willen wij niet alleen investeren in stenen en asfalt, maar in mensen, in wijken en in de culturele aantrekkingskracht van de stad.

Voor 2015 de honger halveren, de kindersterfte terugdringen, toegang tot veilig drinkwater verzekeren… Als je de acht millenniumdoelen die de wereldgemeenschap zich heeft gesteld tot je laat doordringen, dan besef je pas echt, hoe goed onze uitgangspositie in dit deel van de wereld is. Aan het begin van dit GroenLinks-verhaal over de nabije toekomst van Zwolle, de stad die ons allen hier ter harte gaat, kan het geen kwaad hardop te zeggen dat het perspectief voor de meeste Zwollenaren van een totaal andere orde is.

Grenzenloze solidariteit
GroenLinks spant zich dan ook sinds de bezuiniging van vorig jaar op het budget voor internationale samenwerking in, om de talrijke initiatieven in de stad die bijdragen aan het halen van de millenniumdoelen op een andere manier te ondersteunen. In het project 'Zwolle Millenniumstad' bieden we een platform voor uitwisseling, wederzijdse inspiratie en waar wenselijk gezamenlijke actie. U hoort daar binnenkort meer van.

Met de verwijzing naar de millenniumdoelen wil ik maar zeggen: alles is betrekkelijk, ook de economische crisis waarin wij ons bevinden. Zwolle is, zoals het college terecht trots schrijft: 'een vitale stad die het op economisch, sociaal, cultureel en sportief gebied goed doet'. En ook de gemeente staat er in financieel opzicht relatief goed voor.
In Zwolle kunnen we 5 miljoen euro voor het sociale domein opzij leggen om de klappen op te vangen die we vrezen dat de rijksoverheid zal uitdelen.
In Zwolle kunnen we zelfs miljoenen investeren in nieuwe projecten, om de stad nog mooier, duurzamer en leefbaarder te maken.
Zo willen we met z'n allen de komende jaren veel geld besteden aan een nieuw busstation met een tunnel onder het spoor door, aan schone klassen en brandveilige en waar nodig ook spiksplinternieuwe schoolgebouwen, aan betere fietspaden en recreatieve routes, aan energiezuinigere openbare verlichting en duurzame woonwijken, aan groene longen in de stad – allemaal heel nuttige investeringen waar veel Zwollenaren baat bij hebben.

Sociale balans
Om al die mooie dingen mogelijk te maken moet de gemeente op veel andere posten bezuinigen. Op dit punt verschillen we hier en daar flink van mening met het college. Want in de ogen van GroenLinks ga je natuurlijk absoluut níet bezuinigen op hulp en onder-steuning van kwetsbare groepen mensen in de stad om andere, meer draagkrachtige stadsgenoten van allerlei moois te voorzien.
In de ogen van GroenLinks is het bijvoorbeeld aan de mensen die op de soepbus staan te wachten, niet uit te leggen dat we daar geen geld meer voor zouden hebben, maar wel meer dan een miljoen om een extra toegangsweg naar Voorsterpoort te betalen.
In de ogen van GroenLinks is het aan oudere mensen niet uit te leggen, dat er geen geld zou zijn voor activiteiten die hen uit hun sociaal isolement proberen te halen en stimuleren dat zij volwaardig mee kunnen doen in de Zwolse samenleving – die veelgeroemde participatie waar het college zo de mond vol van heeft! –, terwijl we wel geld steken in een miljoenenverslindend klaverblad bij de knoop N340-A28, een aansluiting waaraan de rijksoverheid nota bene juist niet meer wil mee betalen.
En in de ogen van GroenLinks is het ook aan mensen zonder dak boven hun hoofd niet uit te leggen, dat er geen geld zou zijn om hen opvang en begeleiding te bieden, maar dat we wel geld over hebben voor het verbreden en verleggen van de N35, waarmee we de files daar hoogstens enkele kilometers verschuiven, maar niet oplossen.

Bij de besluitvorming willen we deze bezuinigingen uit de meerjarenbegroting zien te schrappen of te verzachten.

De stad ontwikkelen
Waar het college in het geval van allerlei budgetten op het gebied van welzijn en zorg het adagium 'terug naar de basis' hanteert, zou dat in de ogen van GroenLinks zeker ook moeten gelden voor de investeringen die ik net noemde. Als rijk of provincie op een infrastructuurproject bezuinigen, dan speelt Zwolle niet voor 'gekke henkie' die wel even een paar miljoen bijpast. En als we momenteel geen geld hebben voor een weg naar een bedrijventerrein dat ons al miljoenen heeft gekost, dan stellen we die investering maar even uit. Deze plannen behoren bepaald niet bij de 'basis', dragen in onze ogen helemaal niet of onvoldoende bij aan een gezonde ontwikkeling van de stad en hebben dus geen recht op een bijdrage uit het fonds dat daarvoor wordt ingesteld.

GroenLinks kan zich overigens goed vinden in het verbreden van het cofinancieringsfonds naar een stadsontwikkelfonds. Wel hebben we twee kanttekeningen bij het fonds zoals nu wordt voorgesteld.
Net als in het oude systeem wordt het budgetrecht van de raad de facto uitgehold omdat de raad geen duidelijk overzicht van de meedingende projecten krijgt en geen kans heeft om prioriteiten vast te stellen. Wij pleiten voor duidelijke spelregels bij dit nieuwe fonds.
Het fonds zou ook beschikbaar zijn voor andere dan ruimtelijke projecten. Maar daar is in de hele perspectiefnota verder weinig van te merken. GroenLinks stelt voor om het fonds bijvoorbeeld ook in te zetten voor wijkinvesteringsbudgetten. Uiteraard zijn we benieuwd naar andere ideeën die hierover in de raad en bij het college leven.

Culturele aantrekkingskracht
Terug naar Zwolle als 'aantrekkelijke stad'. Ik zei al dat de perspectiefnota Zwolle terecht roemt als een vitale stad met een enorme aantrekkingskracht. Maar – daar is hier al vaker op gewezen – die aantrekkingskracht en vitaliteit hangen voor een aanzienlijk deel samen met het culturele klimaat in een stad. Gerard Marlet heeft aangetoond "dat steden met een goed cultureel aanbod hoogopgeleide mensen aantrekken. Dat is goed voor de lokale economie. Het biedt ook kansen voor de lagere inkomensgroepen, want culturele voorzieningen trekken dienstverlening aan, en dat bevordert de werkgelegenheid.” Ook op cultuurgebied kun je dus investeren in mensen.
Nadat vorig jaar al anderhalf miljoen is bezuinigd in de culturele hoek, is het zonder meer kortzichtig nog eens verder te snijden in voorstellingen en tentoonstellingen. Dit leidt onherroepelijk tot een culturele verschraling die op den duur als een boemerang onze eigen aantrekkingskracht raakt. Al eerder hebben we helaas gezien dat de raad momenteel niet warm loopt voor cultuur.

Van een heel ander kaliber is de ombuiging die het college voorstelt op het gebied van de kunstzinnige  diensten die de Muzerie verzorgt. Hier gebruikt het college de bezuinigingen als breekijzer om een andere weg in te slaan.
Er is veel voor te zeggen om de culturele ontwikkeling van álle Zwolse kinderen te stimuleren via het onderwijs. Maar dat daadwerkelijk voor elkaar te krijgen is een majeure operatie, die je niet moet uitvoeren onder de dreiging van een enorme bezuiniging. Zoiets vraagt om een zorgvuldige verschuiving, jaar naar jaar, waarbij het accent steeds meer komt te liggen op activiteiten tijdens en direct na schooltijd, op en bij de scholen. Daarvoor bereiden we samen met andere partijen een motie voor en komen we met amendementen om de dreiging van bezuinigingen op voorhand weg te nemen.

Ander financieel perspectief
GroenLinks wil zoals gezegd een aantal bezuinigings¬maatregelen in het sociale beleid uit de perspectiefnota schrappen. De financiële dekking voor onze voorstellen hebben wij gevonden in de ruimte die het college zelf in de jaarrekening en de perspectiefnota biedt:

  • om te beginnen laat het structurele perspectief voor 2013–2016 een overschot zien van jaarlijks minimaal 1,1 miljoen euro
  • vooruitlopend op de rentenotitie die het college aankondigt denken wij aan een verlaging van de rentepercentages op leningen naar meer reële tarieven: dan rekenen we met de percentages die de gemeente op dit moment betaalt over lopende leningen.

Een groene stad
GroenLinks heeft haar kiezers beloofd zich in te zetten voor een groene, sociale, creatieve en kleurrijke stad. Het thema van de groene stad hebben we tot het laatst heb bewaard. Voor de aantrekkingskracht en leefbaarheid van een stad zijn niet alleen een goede sociale balans en een uitdagend cultureel klimaat noodzakelijke voorwaarden, een aantrekkelijke stad is ook noodzakelijkerwijs een groene stad. Dit jaar zet GroenLinks aan het groene karakter van Zwolle kracht bij door de aandacht te vestigen op het fenomeen stadslandbouw. Vorig jaar kreeg onze fractie na het stellen van vragen over stadslandbouw enorm veel respons van mensen die op diverse manieren betrokken zijn bij het onderwerp. De fractie is daarop zelf ook verder aan de slag gegaan om - samen met partners - ideeën en locaties voor stadslandbouwprojecten te verzamelen. Het resultaat: een handreiking waarmee we inspiratie willen bieden voor Zwolse initiatieven op het gebied van stadslandbouw en sluimerende ideeën die al leven in Zwolle verder willen helpen. De digitale flyer en de website www.stadslandbouwzwolle.nl zijn direct te gebruiken door de gemeente. (In de raadszaal stond ter inspiratie ook een portable kas met lokaal Zwols Growcampproduct; die is inmiddels geschonken aan het Autismehuis in Westenholte.)

Zo draagt GroenLinks in raad en daad bij aan het behoud en de verdere bloei van onze groene, sociale, creatieve en kleurrijke stad Zwolle.