Er heerst volgens de fractie van GroenLinks een steeds guurder klimaat rond uitkeringsgerechtigden. Als samenleving hebben we een vangnet gemaakt voor mensen die niets meer hebben. Vanzelfsprekend mag daar geen misbruik van gemaakt worden. Maar elk foutje, ook als het uit pure onwetendheid is gemaakt, wordt door gemeenten tegenwoordig genadeloos afgestraft. In de raadsvergadering van maandag 11 mei 2015 vroeg fractievoorzitter Patrick Rijke hier aandacht voor. Het college van B&W reageerde positief en gaat opnieuw laten kijken naar de boetes.
De strenge wet die door dit kabinet in 2013 is ingevoerd, is veel te streng, zo heeft de Centrale Raad van Beroep, het hoogste rechtscollege, eind 2014 geoordeeld. De wet deugt niet op het punt van de boetes: ten onrechte wordt geen onderscheid gemaakt tussen kleine en grote vergrijpen. (Het oppassen op je kleinkinderen kan reden zijn voor een boete van bijna € 35.000, zo bleek bijvoorbeeld in een uitzending van het KRO/NCRV-programma De Monitor eind vorige week.)
Terugbetalen
Tot onze verbazing stuurde minister Asscher onlangs een brief aan de Tweede Kamer waarin hij gemeenten vraagt onterecht geïnde boetes niet met terugwerkende kracht terug te betalen. Een aantal gemeenten heeft al laten weten de boetes wel te gaan terug betalen. PvdA-wethouder Ekhart van Leeuwarden laat De Monitor bijvoorbeeld weten: “Wij zijn er toch niet om winst te maken op mensen in de bijstand!?” Onze fractie sluit zich bij dit standpunt graag van harte aan.
Persberichten
Eind april stuurde het Zwolse college een persbericht de wereld in dat opende met ferme taal: “De sociale recherche van de gemeente Zwolle heeft afgelopen kwartaal €265.517,- aan bijstandsfraude opgespoord”. De GroenLinks fractie heeft al vaker aandacht gevraagd voor deze eenzijdige en terugkerende benadering van de uitkeringsgerechtigde als fraudeur. In het eigen persbericht zegt het college het zelf eigenlijk al: “Bewust of onbewust wordt soms verkeerde informatie gegeven.”
De GroenLinks fractie maakt zich ernstige zorgen over het maatschappelijk klimaat dat nu ontstaat rond uitkeringsgerechtigden. De stoere taal die in de persberichten wordt gebruikt, suggereert dat er veel fraudeurs rondlopen in Zwolle. Het aantal mensen dat met succes vanuit de bijstand werk vindt, komt echter zelden in een persbericht terecht.
Dit brengt ons tot de volgende vragen:
- Heeft de wethouder naar aanleiding van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep onderzoek laten doen naar de tussen 1 januari 2013 en 24 november 2014 opgelegde boetes? Heeft de wethouder inzicht in de mate waarin ook kleine vergrijpen in Zwolle conform de wet beboet zijn?
- Is het college bereid de onterecht opgelegde boetes zo snel mogelijk terug te betalen?
- Is de wethouder bereid in volgende publieke uitingen over de bijstandsgerechtigden in Zwolle een genuanceerder beeld te presenteren, waarin het onderscheid tussen bewust en onbewust verkeerde informatie verstrekken ook daadwerkelijk naar voren komt?
- En is de wethouder bereid hier bij het opleggen van boetes ook meer rekening te houden, nu de Centrale Raad van Beroep de beleidsvrijheid van gemeenten op dit punt heeft verruimd?