Lees hier het betoog dat burgerraadslid Simone Boshove hield in de gemeenteraad op 3 juni 2019. Het videoverslag is hier terug te vinden (vanaf 04:50).
“Het meest onveilige feest van het jaar” zo omschrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid de jaarwisseling in Nederland. Vuurwerk is de belangrijkste oorzaak van deze onveiligheid. Gemiddeld overlijdt er één persoon per jaar en raken er honderden mensen gewond als gevolg van ongelukken met vuurwerk. Daarnaast is er ieder jaar weer veel overlast en schade. Op het kaartje achter mij, ziet u het aantal meldingen dat in 2017 binnenkwam via de website vuurwerkoverlast.nl, het meldpunt dat destijds door GroenLinks is opgericht.
Naar aanleiding van de artikel 45 vragen van D66, ChristenUnie en GroenLinks mogen wij vanavond onze voorkeur uitspreken voor één van de vier scenario’s die zijn geschetst in de opinienota Vuurwerkoverlast.
Laat ik beginnen met voorop te stellen dat GroenLinks vindt dat oud en nieuw een feest moet zijn voor iedereen. Voor mens en dier, voor jong en oud. Wij vinden dat vuurwerk erg mooi kan zijn, als er veilig en verantwoord mee wordt omgegaan. Helaas zien wij dat de vuurwerktraditie steeds minder feestelijk wordt, en wij denken dat dit anders kan.
De meeste mensen met een hond, kat of ander huisdier zullen herkennen dat de jaarwisseling ontzettend veel stress geeft. Maar niet alleen voor dieren is oud en nieuw geen feest. Ook veel ouderen durven in deze periode amper de deur uit. Veteranen met PTSS spreken zelfs van een regelrechte nachtmerrie. Of wat te denken van longpatiënten die door de tijdelijke verslechtering van de luchtkwaliteit letterlijk naar adem snakken tijdens deze dagen. Ook zijn er Zwollenaren die afhankelijk zijn van een hulphond, zij zijn in de dagen rond de jaarwisseling ontzettend beperkt in hun vrijheid. Hoe fijn zou het zijn als er plekken in de stad zijn waar je in relatieve rust oud en nieuw kunt vieren. Waar je de straat op kunt zonder dat de vuurpijlen om je oren vliegen.
Naast de overlast voor mens en dier, is een ander groot probleem rondom vuurwerk de materiële schade die het ieder jaar weer oplevert. In de gemeente Zwolle bedroeg deze schade het afgelopen jaar bijna 50.000 euro. En dit is dan nog alleen maar de schade aan gemeentelijke eigendommen. Ook inwoners hebben last van vernielingen en risico op brandgevaar, bijvoorbeeld bij huizen met een rieten kap. Bij de ingekomen stukken van het Raadsplein besluitvormend op 6 mei jongstleden zagen wij ook een brief van een inwoner die na 2 jaar de zonnepanelen kon vervangen vanwege schade door vuurwerk. De totale kosten van vuurwerkschade in Zwolle zijn dus nog vele malen hoger.
En dan is er ook nog het vuurwerkafval dat na de jaarwisseling blijft liggen. De fractie van GroenLinks helpt de ROVA traditiegetrouw ieder jaar met het opruimen van vuurwerkafval. In een paar uur tijd hebben we altijd weer zakken vol vuurwerkresten verzameld. Het is een gezellige activiteit, maar dit zou natuurlijk niet nodig moeten zijn.
De feiten die ik net opnoem, zijn niet bepaald feestelijk te noemen. Om te zorgen dat oud en nieuw weer een feest wordt waar iedere inwoner van Zwolle van kan genieten, is GroenLinks een voorstander van het instellen van vuurwerkvrije zones en een centrale vuurwerkshow.
In de opinienota wordt onderscheid gemaakt tussen vrijwillige en verplichte vuurwerkvrije zones. Uit onderzoek is gebleken dat de ervaring met vrijwillige zones in andere gemeentes zeer wisselend is. Een vrijwillige vuurwerkvrije zone werkt alleen als de hele buurt erachter staat en men dit ook met elkaar kan uitvoeren. Er is immers geen handhaving. In sommige gevallen pakt het goed uit, maar de praktijk leert ook dat er vaak juist onbegrip en ontevredenheid onder bewoners ontstaat. Het is dan ook van de belang dat de gemeente in de aanloop naar de jaarwisseling goede voorlichting geeft over de mogelijkheden die er zijn voor het instellen van een vrijwillige vuurwerkvrije zone.
In het bijzonder wil ik hier de wijken Stadshagen Schoonhorst en Ittersum noemen. De afgelopen jaren is hier veel overlast geweest en in 2015 zijn er gesprekken geweest met inwoners in deze wijken. Ik zou graag van het college willen weten of het contact met deze inwoners de afgelopen jaren is onderhouden en wat de huidige stand van zaken is in deze wijken.
Naast vrijwillige vuurwerkvrije zones, gaat de voorkeur van GroenLinks ook uit naar enkele verplichte zones. Denk hierbij aan zones rondom verzorgings- en verpleegcentra, plekken waar veel ouderenwoningen geconcentreerd zijn en rondom kinderboerderijen en dierenasiels.
GroenLinks zou het toejuichen als er voor de komende jaarwisseling een proef wordt gedaan met een aantal vrijwillige en verplichte vuurwerkvrije zones. Het is van belang dat de inwoners hier dan goed over geïnformeerd worden zodat zij een weloverwogen beslissing kunnen maken om hier wel of niet aan mee te doen. Ook is een uitgebreide monitoring van belang, zodat naderhand de effectiviteit van beide methoden gemeten kan worden.
In de opinienota vermeldt het college dat de meeste overlast wordt ervaren op tijdstippen dat vuurwerk afsteken nog niet is toegestaan. Er wordt echter niet ingegaan op de maatregelen die kunnen helpen om deze overlast te voorkomen. Is de burgemeester bereid om toe te zeggen dit in de nadere uitwerking wel te doen? In de gemeente Breda wordt bijvoorbeeld gewerkt met geluidssensoren die de kracht van vuurwerkknallen meten en direct de exacte locatie doorsturen naar een app voor de smartphone. Wellicht kan deze methode ook in Zwolle ingezet worden als ondersteuning in het handhaven van vuurwerkvrije zones.
Naast het instellen van vuurwerkvrije zones is GroenLinks van mening dat een centrale vuurwerkshow kan bijdragen aan de feestvreugde in de stad. Hoe mooi zou het zijn om als Zwollenaren gezamenlijk het nieuwe jaar in te luiden? In de opinienota worden de hoge kosten van zo’n show als minpunt omschreven. De kosten zijn inderdaad fors. Wij kunnen ons voorstellen dat er wellicht commerciële partijen in de stad zijn die ook belang hebben bij een centrale vuurwerkshow en hier ook financieel aan willen bijdragen. Daarnaast schatten wij in dat de schade door vuurwerk minder zal zijn als veel mensen ervoor kiezen om zelf geen vuurwerk meer af te steken maar in plaats daarvan de vuurwerkshow bezoeken. Ook zullen naar onze verwachting de vuurwerkvrije zones bijdragen aan het verminderen van de grote schadepost die er de afgelopen jaren was.
Voorzitter, ik rond af. Het mag duidelijk zijn dat GroenLinks vind dat het noodzakelijk is om stappen te ondernemen tegen de aanhoudende vuurwerkoverlast. Wij zijn geen tegenstanders van de vuurwerktraditie, maar wij vinden wel dat het tijd is om een ontwikkeling in gang te zetten naar een nieuwe manier van oud en nieuw vieren. Zodat deze traditie weer een feest wordt waar echt iedereen van kan genieten.
