GroenLinks wil de omschakeling naar een duurzame samenleving voor elkaar zien te krijgen. Bij die overgang van het huidige economische model naar een duurzame lokale economie moeten we het in hoge mate hebben van het initiatief van de Zwollenaren zelf. Vandaar dat GroenLinks veel aandacht wijdt aan de ‘krachten van onderop’.

Inhoud:

Actieve overheid

We geloven in mensen die zelf het initiatief nemen en we willen hun ruimte geven. Daarbij hoort een gemeente die actief mééwerkt aan de oplossing van problemen van mensen. Een lokale overheid die er écht is als het nodig is en die mensen nooit laat vallen. Een gemeentelijke overheid die de lasten en lusten eerlijk verdeelt, bij mensen het vertrouwen in de politiek herstelt en die zicht biedt op een duurzame en sociale toekomst. Een overheid die optreedt namens ons allemaal en voor ons allemaal het publieke belang behartigt.

naar boven

Bewonersrechten

Nieuwe 'burgerrechten' kunnen helpen om initiatiefrijke inwoners een flinke steun in de rug te geven. Een van die rechten is mede dankzij ons Kamerlid Linda Voortman in de wet vastgelegd, voorlopig alleen op het gebied van zorg en ondersteuning: het recht de overheid uit te dagen (right to challenge).

Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners spreekt ook wel van 'buurtrechten'. Een voorbeeld daarvan is ook het recht op maatschappelijk vastgoed: het recht om als buurt gebruik te maken van het gemeentelijk bezit. De grond en gebouwen van de gemeente zijn immers van ons allemaal!

In de gemeenteraad proberen we als politieke partij voor elkaar te krijgen dat dit recht in de praktijk gestalte krijgt. GroenLinks Zwolle bepleit bijvoorbeeld dat het gemeentebestuur veel meer werk maakt van transformatie, herbestemming en herontwikkeling van leegstaande gebouwen, bijvoorbeeld door ruimte te geven aan kleinschalige, creatieve, verrassende initiatieven uit de stad. Maar ook dat bewoners die een goed idee hebben voor de invulling van een stuk braakliggend terrein in hun buurt, ondersteuning krijgen in plaats van een rekening (de gemeente wil liefst pacht vangen). De gemeente heeft inmiddels het project Initiatiefrijk Zwolle gelanceerd. "Dit programma van de gemeente Zwolle zet in op samen werken aan meer waarde voor de stad én op delen, verbinden en leren."

Om de problemen waar initiatiefnemers in de praktijk tegen aan lopen onder de aandacht te brengen, hebben we nauw contact met de 'kantelbeweging': Zwolle in transitie.

naar boven

Buurtbegroting

Bewoners weten zelf vaak drommels goed wat er nodig is in hun buurt of stad en hebben creatieve ideeën voor de aanpak daarvan. GroenLinks vindt het daarom – net als een groot deel van de gemeentepolitiek trouwens – belangrijk dat Zwollenaren meer invloed kunnen uitoefenen op de budgetbesteding van de gemeente.

Er is in onze ogen dus alle reden om bewoners echte wijkbudgetten te geven, of liever: wijkinvesteringsbudgetten, waarvoor bewoners een wijkinvesteringsplan maken en daarvoor een democratische meerderheid in de wijk weten te vinden. En om bewoners invloed te geven op de belangrijkheid en volgorde van besteding binnen de budgetten die de raad voor de hele stad heeft vastgesteld. GroenLinks Zwolle heeft daarvoor al in 2008 concrete voorstellen gedaan.

In Amsterdam is in een aantal stadsdelen recent veel ervaring opgedaan met buurtbegrotingen.

"Sommigen waren positief verbaasd over de hoeveelheid activiteiten van de gemeente in hun buurt. Maar zij waren ook kritisch, bijvoorbeeld over de hoogte van bepaalde uitgaven."

bron:  Een begroting die je wèl snapt

We hebben in 2015 een werkbezoek aan Stadsdeel Oost georganiseerd, om van de ervaringen daar te leren en te bespreken hoe we zoiets ook in Zwolle voor elkaar kunnen krijgen. Daar waren gelukkig ook ambtenaren van de gemeente Zwolle bij.

naar boven

Stadsdebat

De huidige coalitie van ChristenUnie, PvdA, D66 en VVD, heeft bij haar aantreden aangekondigd een stadsdebat te willen organiseren. Inmiddels is duidelijk dat we daarbij niet moeten denken aan een G1000 zoals in veel andere steden is gehouden. Er zijn veel gesprekken gevoerd, maar daarvan is weinig zichtbaar geweest.

GroenLinks vindt het idee van een G1000 juist wel stimulerend! In ons Deltaplan voor de democratie pleiten we ervoor de democratie versterken en burgers systematisch betrekken bij het bestuur van de stad, bijvoorbeeld door een bevolkingspanel of bijeenkomst waarvoor de genodigden worden geloot (naar het idee van de Belgische democraat David van Reybrouck.

naar boven

Uitdaagrecht

Dat betekent concreet dat een groep inwoners - bijvoorbeeld uit een bepaalde buurt of in een stadsbrede vereniging - de gemeente kan laten weten dat ze een zorgtaak beter denken te kunnen uitvoeren dan de gemeente van plan is. Zij dagen dan de gemeente en de professionele zorginstellingen uit, bijvoorbeeld met een eigen vorm van dagbesteding voor een bepaalde groep Zwollenaren of met eigen 'diensten in en om het huis' voor mensen die hun huishouden niet helemaal zelf kunnen 'runnen'. Als hun plan inderdaad beter is, mogen deze inwoners hun alternatief uitvoeren in plaats van (een deel van) het aanbod van de traditionele zorgorganisaties. En net als die organisaties worden zij dan betaald uit het budget dat de gemeente heeft voor 'maatschappelijke ondersteuning'.

Dit recht in de wet vastleggen in één ding. Zorgen dat mensen op de hoogte zijn van hun recht en echt de kans krijgen om hun recht om te zetten in daden is vers twee. Daarom proberen we praktische oplossingen te vinden voor dingen die een goede uitvoering in de weg zouden kunnen zitten. We verzamelen die op zwolle.groenlinks.nl/right-challenge.

naar boven

Kanttekeningen

Het is geweldig dat veel inwoners het initiatief nemen om zelf activiteiten te organiseren die eerder via de overheid werden geregeld. Maar de overheid maakt daar vaak ook wel een beetje misbruik van om te kunnen bezuinigen. Een voorbeeld is het overhevelen van het onderhoud van groenstroken in de openbare ruimte: buurtbewoners mogen dat groen dan 'adopteren'. Vaak komt het initiatief dan helemaal niet uit de buurt, maar wordt het als het ware opgedrongen. De overheid 'dreigt' dan bijvoorbeeld de perken met struiken en heesters te vervangen door een kale grasvlakte. Hoewel we oog hebben voor de noodzaak te bezuinigen – dat wordt grotendeels door de rijksoverheid opgelegd en is iets waar de gemeente niet onderuit komt – is dit de omgekeerde weg. Het risico is dan ook groot dat de animo voor zulke 'bewonersinitiatieven' bij gebrek aan echt draagvlak snel wegebt.

Een punt van aandacht en ook wel bezorgdheid is het 'democratische gehalte' van de hele 'kanteling' van bestuur naar burger en buurt. Doe-democratie is in onze ogen niet alleen doen, maar ook democratie: iedereen heeft even veel kans en recht om mee te doen. Mensen met een behoorlijke opleiding en/of  een flinke dosis levenservaring weten veel voor elkaar krijgen. Maar hoe zit het met jongeren, met mensen die minder goed gebekt of taalvaardig zijn, met mensen die uit zichzelf niet zo gemakkelijk initiatief (kunnen) nemen of voor hun eigen belang opkomen? Ook zij moeten de kans krijgen mee te doen! GroenLinks vindt dat erg belangrijk en probeert uit te vinden hoe we dat voor elkaar krijgen. Misschien wat extra aandacht, een andere manier en plaats om contact te leggen of verbinding zoeken met initiatiefrijkere inwoners (elders) in de stad?

naar boven